Polska
Węgry
Ukraina
93,8%*
Polska
Węgry
Ukraina
93,8%*
*W raportowanym okresie przychody Grupy osiągnięte na tych trzech rynkach stanowiły 93,8% skonsolidowanych przychodów ze sprzedaży.
W raportowanym okresie w Polsce i na Węgrzech rynek doświadczył spadku w ujęciu ilościowym, przy czym w Polsce skurczył się również wartościowo, zaś na Węgrzech – odnotował wyższą wartość sprzedaży. Wpływ na to miały przede wszystkim podwyżki cen sprzedaży produktów, utrzymanie trendu premiumizacji, obserwowanego we wcześniejszych latach oraz spadek realnej siły nabywczej konsumentów w obliczu wysokiej inflacji oraz zacieśniania polityki monetarnej banków centralnych.
W 2022 roku branża farb i produktów do dekoracji drewna w Ukrainie stanęła w obliczu bardzo mocnego wstrząsu, którym była agresja Federacji Rosyjskiej. W pierwszych tygodniach wojny zakłady produkcyjne zostały zamknięte, a ich działalność była wznawiana w II kwartale 2022 roku. Po początkowym znaczącym spadku popytu, rynek notował dużo lepsze wyniki w II połowie roku, choć nie zbliżył się do poziomów notowanych w 2021 roku.
Dodatkowo na kondycję branży na omawianych rynkach w 2022 roku wpływ miały podwyżki cen surowców, energii i wahania kursów walut, co wpłynęło na zakres podniesienia cen sprzedaży.
Według danych Grupy w 2022 roku rynek farb dekoracyjnych skurczył się zarówno pod względem wartościowym, jak i wolumenowym.
Przyczyny takiego stanu są wielorakie, ale wśród głównych należy wymienić przede wszystkim wysoką dynamikę inflacji; niepewność, którą wywołała wojna na Ukrainie; ogólną obawę o sytuację gospodarczą kraju, ale także efekt wysokiej bazy po kilkuletnich wzrostach rynku w latach 2018-2021. Według Polskiego Związku Producentów Farb i Klejów rynek farb i preparatów do ochrony oraz dekoracji drewna w Polsce spadł w 2022 roku o kilka procent rok do roku, przy jednoczesnym dwucyfrowym spadku wolumenu.
Koniunktura na polskim rynku farb oraz preparatów do ochrony i dekoracji drewna jest także zależna od nastrojów panujących wśród konsumentów. Wpływ na sytuację polskiego rynku farb i preparatów do drewna w 2022 roku miał bardzo niski poziom ufności konsumenckiej. Średni poziom Bieżącego Wskaźnika Ufności Konsumenckiej (BWUK)1 w 2022 roku sytuował się na poziomie najniższym (-39,8) od początków pomiaru w 1999 roku2. Najniższy poziom wskaźnika obserwowany był w październiku (-45,5), a od tego czasu dynamika pozostaje pozytywna (choć nadal utrzymuje się na poziomie poniżej -40,0). Analogiczne zjawisko jest obserwowane w Wyprzedzającym Wskaźniku Ufności Konsumenckiej (WWUK), choć konsumenci w całym 2022 wykazywali się nieco większym optymizmem myśląc o kolejnych 12 miesiącach (-29,5)3.
Według danych wewnętrznych Spółki, podobnie jak w latach ubiegłych, farby dekoracyjne były wykorzystywane przede wszystkim do remontów lub renowacji mieszkań4, natomiast – jak szacuje Grupa – z mniejszą częstotliwością decyzja o ich zakupie wiązała się z koniecznością wykończenia nowego mieszkania. Konsumenci poszukują produktów o wysokiej jakości, dobrym kryciu, którymi dobrze się maluje.
W 2022 roku nie nastąpiły zmiany wśród głównych graczy na polskim rynku farb oraz preparatów do ochrony i dekoracji drewna. Do podmiotów posiadających największe udziały na polskim rynku należą obecnie: spółki z Grupy Kapitałowej Śnieżka, PPG Deco Polska, oraz AkzoNobel Polska. Według szacunków Spółki ich udział w całkowitej sprzedaży wyrobów dekoracyjnych w Polsce to ponad 80%.
1. Wskaźniki BWUK i WWUK mają zakres od -100 do +100. Wartości powyżej zera wskazują na poprawę koniunktury, zaś wartości ujemne na jej pogorszenie.
2. Źródło: GUS, Koniunktura konsumencka – grudzień 2022 r..
3. Źródło: GUS, Koniunktura konsumencka – grudzień 2022 r..
4. Źródło: badanie wewnętrzne Grupy.
Według szacunkowych danych Grupy w 2022 r. węgierski rynek farb i preparatów do ochrony i dekoracji drewna zanotował ilościowy spadek sprzedaży, osiągając jednocześnie wartość sprzedaży wyższą niż w 2021 roku.
Branża w 2022 roku napotkała szereg wyzwań, których źródeł należy szukać przede wszystkim w wysokiej dynamice inflacji, zacieśnianej polityce monetarnej węgierskiego banku centralnego, ogólnej obawie o sytuację gospodarczą oraz częściowo – niepewności, jaką wywołała wojna w Ukrainie.
Według danych Grupy na rynku węgierskim największe zużycie farb oraz produktów do dekoracji drewna wiązało się z pracami remontowymi, odświeżeniem mieszkań i domów. Węgierscy konsumenci podobnie jak w Polsce, wybierając produkty zwracają uwagę na łatwość malowania oraz dobre krycie5.
W 2022 roku nie nastąpiła znacząca zmiana wśród głównych graczy operujących na węgierskim rynku. Największymi podmiotami działającymi na Węgrzech w segmencie farb i produktów do dekoracji i ochrony drewna są: Poli-Farbe z Grupy Kapitałowej Śnieżka, PPG Trilak i AkzoNobel Coatings. Ich łączne udziały rynkowe szacuje się na ok. 75% całego rynku.
5. Badania wewnętrzne Grupy.
Do czasu wybuchu wojny, tj. do 24 lutego 2022 roku, działalność operacyjna producentów farb i lakierów przebiegała bez zakłóceń. W związku z wybuchem konfliktu zbrojnego, z końcem lutego wszystkie firmy z branży zawiesiły swoją działalność na terytorium Ukrainy. Spółka Śnieżka-Ukraina 11 kwietnia br. jako jedna z pierwszych w swojej branży wznowiła zarówno produkcję (początkowo na jedną zmianę, a następnie w pełnym wymiarze godzin), jak i sprzedaż na ukraińskim rynku.
Według szacunków Grupy łączna wartość rynku farb oraz preparatów do ochrony i dekoracji drewna w Ukrainie spadła w pierwszym półroczu o około 50% w stosunku do 2021 roku. III kw. przyniósł wyraźne ożywienie na rynku, choć wciąż odległe od poziomów sprzedaży notowanych przed wybuchem wojny. W IV kw. obserwowany był ponowny spadek zapotrzebowania na produkty dekoracyjne, co związane było z uszkodzeniem infrastruktury krytycznej (infrastruktura energetyczna, zasięg telefonii komórkowej).
Od października 2022 roku Ukraina jest obiektem zmasowanych ataków rakietowych, które powodują uszkodzenia infrastruktury energetycznej, a w wyniku tego – niedobory energii, w tym w zakładach produkcyjnych. Konsekwencją tej sytuacji było wprowadzenie ograniczenia użycia energii elektrycznej i wykorzystywanie jej według opracowanych harmonogramów. Przedsiębiorstwa dostosowały się do restrykcji w oparciu o swoje możliwości – część przedsiębiorstw kontynuuje pracę przy użyciu generatorów, inne dostosowują się do harmonogramów dostaw energii.
Pomimo utrudnionej pracy w IV kwartale na rynku nie było przestojów w podaży farb i lakierów, które były dostarczane z magazynów producentów.
Wiele przedsiębiorstw z branży zlokalizowanych we wschodnich regionach Ukrainy w 2022 roku odnotowywało duże trudności z logistyką, zaopatrzeniem w surowce oraz niskim popytem na produkty w kluczowych dla nich regionach, które obecnie znalazły się w pobliżu frontu. Sytuacja w zachodnich i centralnych regionach Ukrainy jest nieco lepsza.
Konflikt zbrojny wpłynął również na dostępność surowców. Część kupowanych przez ukraińskich producentów surowców pochodziła z Rosji, Białorusi lub Turcji oraz produkowana była na terenach, które znalazły się pod okupacją rosyjską po rozpoczęciu wojny. Aktualnie producenci przekierowali swój łańcuch dostaw na UE i inne kraje, co znacząco wpłynęło na wzrost cen wybranych grup produktów. Podczas konfliktu zostały uszkodzone lub zniszczone firmy zajmujące się sprzedażą, dostarczaniem oraz przerobem produktów przemysłu naftowego (wzrost cen paliw). Dodatkowo w regionach leżących blisko aktywnych działań wojennych zakłócone zostały łańcuchy dostaw. Konsekwencją tego jest wzrost kosztów.
Część przedsiębiorstw na wschodzie kraju była zmuszona ewakuować swoje zakłady produkcyjne z terenów za linią frontu lub objętych działaniami wojennymi. Inni nie mogli lub nie mieli na to czasu, co zmusiło ich do wstrzymania działalności na okupowanych terenach.
W wyniku działań wojennych u dwóch dużych producentów (Knauf, Polisan) nastąpiło uszkodzenie infrastruktury produkcyjnej. Jeden z nich odbudował swoje zdolności produkcyjne (Polisan). Według wiedzy Spółki, w 2022 roku na rynku nie pojawili się żadni nowi producenci.
Wśród konsumentów (zarówno ze strony gospodarstw domowych, jak i firm budowlanych) zauważalny jest równomierny spadek popytu we wszystkich kategoriach produktów.
Pozostałe informacje o głównych rynkach, na których działa Grupa*
*Dodatkowe informacje na temat rynków, na których działa Grupa, i otoczenia konkurencyjnego na głównych rynkach zostały przedstawione w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych, w punkcie 3.2.6 Sprawozdania Zarządu z działalności („Sprawozdanie”).